Akdeniz ve Ege mutfağının vazgeçilmezi zeytin ve zeytinyağının Türkiye’deki köklü üreticisi Herdan Zeytinleri Yönetim Kurulu Üyesi Hamdi Herdan ile firmaya ve sektöre dair konuştuk. Herdan, sektörün en büyük sıkıntısının merdiven altı üretim olduğunu söyledi. Zeytinyağı tüketiminin az olmasının en önemli nedeninin fiyat olduğunu belirten Herdan, “Türkiye’de çıkan en kaliteli yağları maalesef yurt dışına satıyoruz” dedi
Herdan zeytincilik hakkında bize bilgi verir misiniz?
1908 yılında dedemin dedesi tarafından kurulan ve bugüne kadar gelen sektörün köklü üretici firmalarındanız. Fabrikamız Edremit’te 3 bin 200 metrekare kapalı toplam 6 bin metrekare alanda bulunuyor.
Yıllık üretiminiz ne kadar?
Yeşil zeytin grubunda 2 bin ton civarında üretim yapıyoruz. Bugüne kadar yeşil zeytin üretimine odaklandık ama yakın zamanda siyah zeytin üretimine de yıllık 600 ton civarında bir rakamla başlangıç yapmayı hedefliyoruz. Siyah zeytinde Gemlik bölgesinin zeytinlerini tercih edeceğiz çünkü dünyanın en kaliteli siyah zeytini bu bölgede yetişiyor.
Yeşil zeytin ve siyah zeytin arasında kâr oranları nasıl?
Siyah zeytinin piyasa sirkülâsyonu yeşil zeytine göre daha fazla oluyor. Satış rakamlarına da bakacak olursanız, yeşil zeytin 1 teneke tüketilirken, siyah zeytin 10 teneke tüketiliyor. Siyah zeytin üretimi ayrı bir ilgi istiyor. Biz bugüne kadar uzman olduğumuz yeşil zeytin üretiminde yolumuza devam ettik ama yakın gelecekte siyah zeytin üretimine de başlayacağız.
Ürün teminini nasıl yapıyorsunuz? Kendi zeytin bahçeleriniz var mı?
Türkiye’nin en kaliteli çizik yeşil zeytini Edremit bölgesinde çıkıyor. Edremit bölgesi aynı zamanda dünyanın en kaliteli zeytinyağının çıktığı bölgedir. Üretimimizin yaklaşık bin ton civarını Edremit’teki kendi bahçelerimizden temin ediyoruz. Ayrıca bölge halkından da kalite kontrolü yaparak ürün temin ediyoruz.
Denetimleri nasıl yapıyorsunuz?
Kendi kalite kriterlerimiz var. Kontrolleri fabrikamızda yapıyoruz.
İhracat yapıyor musunuz?
Ürünlerimizin yüzde 75’ini iç piyasaya veriyoruz, yüzde 25’lik bölümünü ihraç ediyoruz.
Hangi ülkelere ihracat yapıyorsunuz?
Belçika, Almanya, Hollanda, Suudi Arabistan ve belli aralıklarla Amerika’ya ürünlerimizi gönderiyoruz. Ayrıca İtalya’da bazı restoranlara zeytinyağı gönderiyoruz.
İç piyasada ürünleriniz raflarda kendi markalarınızla mı yer alıyor yoksa marketlerin şarküteri bölümünde açık olarak mı varsınız?
Ürünlerimiz ağırlıklı olarak açık şarküteri bölümünde satılıyor. Paketli ürünlerimizi de discount marketlerde satıyoruz. Ulusal ve yerel market zincirlerinin hemen hepsinin açık şarküteri bölümünde varız.
Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı tüketimi sizce yeterli mi?
Zeytin tüketimi oldukça iyi seviyelerde ancak zeytinyağı tüketimi için aynı şeyi söyleyemiyorum. Önceki yıllara göre ülkemizde zeytinyağı tüketimi arttı ama hala dünya standartlarının altındayız. Zeytinyağı tüketiminin az olmasının en önemli nedeni diğer yağlara göre pahalı olması. Bu nedenle Türkiye’de çıkan çok kaliteli yağları maalesef yurt dışına satıyoruz.
“Dünyanın en kaliteli zeytinyağı Türkiye’de”
Zeytinyağı fiyatlarının ucuzlaması için neler yapılabilir?
Devletin bu konuda zeytincilere teşvik vermesi gerekiyor. Ayrıca üretimlerin artmasıyla mümkün olabilir. İtalya’da katıldığım bir konferansta dünyanın en iyi zeytinyağının Edremit bölgesinde ve Yunanistan’ın Korfu adasında çıktığını ve bu bölge halkında kalp rahatsızlığına rastlanmadığını öğrendim. Zeytinyağı doğanın bize sunduğu en etkili ilaç... Bu nedenle insanlara bu bilinci kazandırmalıyız. Zeytinyağı sektöründe maalesef hileler yapıldığını ve kalitesiz ürünlerin piyasa sürüldüğünü görebiliyoruz.
Vatandaş olarak bu kaliteyi nasıl anlayabiliriz?
Zeytinyağı soğukta veya rafta donmuyorsa o yağ karışık bir yağdır. Ayrıca saf zeytinyağı çiğ olarak tükettiğiniz zaman boğazınızda yanma hissi verir.
Kendi markanızla ürettiğiniz zeytinyağını market raflarında ne zaman göreceğiz?
Biz zeytinyağlarımızı daha çok butik satış yapan yerlere veriyoruz. Ürettiğimiz zeytinyağları kalite olarak çok yüksek olduğu için aynı kalitede olan ürünü marketlere devamlı vermemiz mümkün olmuyor.
Ürünlerinizi gelecek yıllarda market raflarında görecek miyiz?
Yerel bir zincir market ile bir discount zinciriyle çalışıyoruz. Ayrıca ürünlerimiz lüks şarküteri satışı yapan mağazalarda yer alıyor. Önümüzdeki 5 yılda yerel marketlerin hemen hepsinde ürünlerimizin satışını yapmayı hedefliyoruz. Ayrıca ilerleyen dönemlerde İstanbul’da fabrika satış mağazası kurmayı amaçlıyoruz.
Zeytinyağı üretiminiz yıllık kaç ton?
Yılda 200 ton civarında üretim yapıyoruz.
Zeytin ve zeytinyağı sektörünün en büyük sıkıntısı nedir size göre?
Merdiven altı diye tabir ettiğimiz üretim yapan yerler maalesef kaliteli ürün yapma kaygısı taşımıyor. Sadece satışa yönelik kalitesiz üretilen bu ürünler ucuza satılıyor ve piyasada bu işi hakkıyla yapan firmalara zarar veriyor.
100 yılı aşkın zamandır faaliyet gösteren bir kuruluş olarak birçok ekonomik kriz atlattınız. Kriz dönemlerindeki startejiniz nedir?
Biz bugüne kadar bankalardan kredi çekerek büyümek isteyen ya da borçlanarak ürün temin eden bir firma olmadık. Üretimlerimizi kendi öz sermayemizi kullanarak yapıyoruz. Bu nedenle kriz dönemlerinde şirket olarak darboğaza girmiyoruz.
Ürünleriniz çoğunlukla hangi bölgelerde tüketiliyor?
Tüketimin büyük çoğunluğu Marmara Bölgesi’nde yapılıyor ama ürünlerimizi İç Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nde de satıyoruz.
“Ayda 10 kilo zeytinyağı tüketiyorum”
Siz aylık olarak kaç kilo zeytinyağı tüketiyorsunuz?
Ayda ortalama 10 kilo zeytinyağı tüketiyorum. Ayrıca ben restoranlara kendi zeytinyağımla birlikte giderim. Bu restoran daha sonra müşterim oldu çünkü onlar da aradaki farkı görüyor.
Zeytinyağı özünden kozmetik ürünler üretiyor musunuz?
Zeytinyağından elde ederek satışa sunduğumuz sabunlarımız şu an butik mağazalarda bulunuyor.
Geleceğe dair hedefleriniz nelerdir?
Şirketimizi kalitemizden ödün vermeden, şu an olduğu konumdan daha ileri götürebilmek için çalışıyoruz. Gelecek yıllarda kaliteli ürün satmak isteyen bütün marketlerde olacağız.
Bu röportaj, Market dergisinden alınmıştır
