Dünya da Market markalı ürünlerin gelişimi 1980' li yıllarda başlasa da bu ürünler ilk olarak ABD' de 100 yıl önce Kroger ve A&P adlı zincir bakkallar tarafından kullanılmıştır. 1980'li yılların başında zincir süpermarketler tüketicilere oldukça avantajlı fiyattan ulusal imalatçı Markalara eşit veya yakın ürünler sunmaya başlamışlardır. Private Label Avrupada ilk olarak 1970' li yıllarda Fransız perakendeci Carrefour' un girişimleri sonucu ortaya çıktı ve daha sonra Continent firması ürün yelpazesine Private Label ürünlerini ekledi. Gelişen sürecle birlikte Belçika, Hollanda, Batı Almanya, İsveç ,İrlanda ve ingiltere' de Market Markaları pazara sunuldu. Ülkemiz de ise ilk olarak 1957 yılında Migros Türk özel marka uygulamarına başladı ve Türkiye' de özel markaların büyük ölçekli Perakendeciler tarafından yoğun ve farklı stratejik amaçlara hizmet edecek şekilde kullanımına 1990' lı yılların ikinci yarısında organize perakendeciliğin ülkemize adım atmasıyla Private Label Uygulamalarının hayata geçirilmesine tam anlamı ile başlanılmış oldu.
AC Nielsen' in araştırmalarına göre Dünya' daki market Markalarının en hızlı geliştiği ülke Türkiye' dir. Dünyada Market Markalarının toplamdaki payı % 13, Avrupa da % 23 ‘ dür. Avrupadaki bazı ülkelerde Market Markalarının payı % 33' lere kadar çıkmış durumda dır. Türkiye ‘ de Market Markalarının toplam ticaret içindeki payı % 7 – 8 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye' deki % 22' lik büyümeye karşın Dünya' daki büyümenin daha düşük olmasının nedeni bu pazarlarda doygunluğun fazla olmasıdır. Amerika da satılan her 5 üründen biri market markalı üründür ve bu ülkede market markalı ürün satışları 51,5 milyar dolar seviyelerindedir.
Ülkemizde Market Markalı Ürünler; bu aşamaya büyük zorlulardan geçilerek gelinmesine karşın; ulusal markalara yakın fiyat avantajı olan kalite garantisi ulusal markalara eş, ileri teknoloji ile üretilen geniş ürün yelpazesine sahip ürünlerdir.Market Markalarının en çok tercih ettiği ürünler kağıt ürünleri, sıvı yağlar, bakliyat ürünleri ve gıda ürünleridir. Geçen yıllarda Aluminyum folyo,Kağıt ürünler, plastik poşetler ilk sırayı alıyordu. Dünyada perakende sektöründe var olan Market Markaları ülkemizde henüz henüz bulunmuyor ya da pazarda belirgin payı yok. Bu ürünler kedi ve köpek maması, hijyenik bez, sağlık ürünleri, alkollü içecekler ve kozmetik ürünleridir. 2006 yılında Pazar % 22 büyümüş fiyatlar ise % 4-5 artmıştır. Pazarda en fazla ciroyu elde eden kategoriler kağıt, bakliyat, içecek kategorileri olmuştur.
Retailing Institue nün 2006 Market Markaları raporuna göre 2005 yılında olduğu gibi 2006 yılında da en fazla büyüyen katagori gıda ürünleri olmaya devam ederken, temizlik ürünlerinde geçen yıla göre küçülme oldu. Rapora göre,Temizlik ürünleri hariç tüm katagorilerde market markalarına olan tüketici sadakatı arttı.
Perakendecilerin Private Label Departmanlarını kuracak kadar bu konuyu önemsemelerinin ve üreticilerinde bu konuya daha fazla ağırlık vererek kendilerini geliştirmeye çalışmaları, Perakendeci ve Üreticinin tüketiciyi koruma ve Standartlara uygun kalite ürün, hizmet vermeye başlamaları Türkiye' deki Private Label sektörünün Perekendeci, Üretici ve Tüketici açısından ne kadar geliştiğini ve benimsendiğini göstermektedir.
Ülkemizde Market Markalarının ciro tutarı 700 milyon USD seviyelerindedir.Market markalarının büyüme hızı 2005 yılında % 54,5 olarak gerçekleşirken 2006 yılında % 21,7' ye geriledi.Enflasyon rakamları dikkate alındığında ise Market Markalarındaki büyüme, enflasyonunun yaklaşık 11 puan üzerinde gerçekleşti.Tüketecilerin artan kalite güvenliği bilinci ve fiyata karşı duyarlılığı ile Private Label ürünlerini algılamasıyla birlikte bu ürünleri tercih etme sayısı önceki yıllara göre % 20 artmıştır.
| Ürün Kategorileri | 2003 vs.2002 Büyüme (%) | 2004 vs.2003 Büyüme (%) | 2005 vs.2004 Büyüme (%) | 2006 vs.2005 Büyüme (%) |
| Gıda | 47.3 | 35.2 | 58.6 | 25.0 |
| Kişisel bakım ürünleri | 29.3 | 45.9 | 38.1 | 11.9 |
| Temizlik ürünleri | -2.6 | 8.3 | 36.9 | -3.6 |
| Diğer ürünler | 128.1 | 21.9 | 5.2 | 12.5 |
| Toplam | 39.0 | 33.5 | 54.5 | 21.7 |
Kaynak: KMG Araştırma – Market Markaları Raporu, 2006
Bu arada, market markalarına tüm kategorilerde tüketici sadakati, yani ikinci veya daha fazla kereler satın alım, artmaya devam etti. Eylül05-Ağustos06 döneminde market markalı ürün satın alan tüketiciler FMCG harcamalarının %5.6'sını market markalı ürünlerle yaptılar.
Temizlik ürünleri hariç tüm kategorilerde market markalarına olan tüketici sadakati artıyor. .
Sadakatin en fazla arttığı kategori %19.4 artışla kişisel bakım ürünleri oldu. Gıda, kişisel bakım ve temizlik ürünleri dışındaki ürünlerden oluşan “diğer” ürünler kategorisi ise %26.2 pay ile tüketicinin en sadık olduğu market markalı ürün kategorisi.
Eylül 05-Ağustos 06 döneminde yıllık olarak en fazla ciro yapan iki kategori bir önceki yılın aynı döneminde olduğu gibi bakliyat ve kağıt ürünleri. Bu dönemde geçen dönem üçüncü sırada olan yoğurtun yerini süt alıyor. Bakliyata harcanan her 1 YTL'nin 0.18 YTL'si artık market markalarına gidiyor.
Eyl. 05-Ağus.06 | Değişim | |
| Ürünler | % | (%) |
| Bakliyat | 26.7 | -0.4 |
| Kağıt Ür. | 21.3 | 2.6 |
| Süt | 18.0 | 3.9 |
| Yoğurt | 17.5 | -8.1 |
| Peynir | 14.4 | 0.3 |
Kaynak: KMG Araştırma – Market Markaları Raporu, 2006
İndirim mağazaları market markası alımlarının en yoğun yapıldığı satış kanalları. Son 2 senedir PL satışlarının süpermarketlerden indirim mağazalarına kayışı devam etmekte.
Market markası satışlarının Eylül 04-Ağustos 05 döneminde üçte ikisinden fazlası indirim mağazalarında gerçekleşmekte.
| Ticari Kanallar | Eyl 02 - Ağu 03 (%) | Eyl 03 - Ağu 04 (%) | 2004 vs.2003 değ. (%) | Eyl 04 - Ağu 05 (%) | 2005 vs.2004 değ. (%) | Eyl 05 - Ağu 06 (%) | 2006 vs.2005 değ. (%) |
| Hiper,zincir ve süpermarket | 34.3 | 28.8 | -16.1 | 25.5 | -11.6 | 23.2 | -8.8 |
| Toptancı | 1.1 | 0.4 | -60.8 | 0.3 | -25.2 | 0.2 | -24.4 |
| İndirim mağazası | 56.3 | 64.0 | 13.7 | 69.5 | 8.7 | 71.0 | 2.1 |
| Diğer | 8.3 | 6.8 | -18.2 | 4.7 | -31.2 | 5.5 | 18.5 |
Kaynak: KMG Araştırma – Market Markaları Raporu, 2006
Özel Markalı Ürünler Tedarikçileri Derneği olarak; en önemli amacımız; Private Label konusunda üretici ve tüketicileri bilgilendirmek ve bu sayede üreticilerin atıl kapasitelerini değerlendirerek verimliliklerinin artmasını sağlamaktır.
Üreticilerin verimliliklerinin artması özellikle ihracat imkanlarının artması açısından çok önemlidir. Derneğimizin en önemli amacı, dünya da 600 milyar USD mertebesine ulaşan private label pazarından Türk üreticilerinin maksimum şekilde pay alması için çalışmaktır.
Bu sebeple, bu yıl 15-17 Mart tarihinde 6.nı düzenleyeceğimiz Private Label İstanbul fuarı üreticilerimiz için çok önem taşımaktadır.
